ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ
Τον Ιούλιο του 2016 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κίτρους & Κατερίνης κ.κ. Γεώργιος τέλεσε τα Θυρανοίξια του νέου και πάνσεπτου Ιερού Ναού στην Νέα Έφεσο στον οποίο τιμάται η μνήμη του Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, του νέου και συγχρόνου αυτού Αγίου της εποχής μας. Σημειώνουμε ότι είναι ο πρώτος πανελλαδικά Ναός που αφιερώθηκε στον γέροντα Παΐσιο. Ο Ιερός Ναός μετά από πολλά έτη κατασκευής έφτασε σήμερα να είναι ανοιχτός σε όλους τους Χριστιανούς. Ήταν μια προσπάθεια πολλών ετών.
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ Ν. ΕΦΕΣΟΥ
Αναστηλωμένη μεταβυζαντινή εκκλησία με αξιόλογες τοιχογραφίες των μέσων του 14ου αιώνα. Ήταν η πρώτη εκκλησία που εκκλησιάζονταν οι πρόσφυγες κάτοικοι της Νέας Εφέσου. Δίπλα κτίστηκε νέος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο.
Ο Heuzey που επισκέπτεται το χωριό το 1858 το αναφέρει σαν Sphighi και θεωρεί την τούμπα σαν ταφικό τύμβο. Γύρω από την εκκλησία του Ιωάννου του Προδρόμου παρατηρεί μαρμάρινα μέλη, τα οποία χαρακτηρίζει Βυζαντινά και δύο επιγραφές αυτοκρατορικών χρόνων, η μία στην Λατινική. Τον Ναό περιβάλλει μεταβυζαντινό νεκροταφείο. Δεν αποκλείεται ο Αγιάννης να διαδέχθηκε κάποιο βυζαντινό ναό, οπότε είναι πιθανότερο να συνιστούσε το κέντρο ενός υστεροβυζαντινού οικισμού. Ο ναός που κάηκε στα 1977 και επισκευάστηκε από την 9η Ε.Β.Α. είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες, τις οποίες ο Θ. Τσακαλώτος χρονολόγησε στυλιστικά στο β΄μισό του 18ου αιώνα και εντοπίζει την παρουσία ανώνυμου ζωγράφου στην περιοχή.
Ο ναός του Ιωάννου του Προδρόμου ήταν ο κοιμητηριακός ναός του χωριού και πρέπει να μεταφέρθηκε πριν από ένα περίπου αιώνα από την περιοχή της Παλαιοχώρας (1820-1830).
Το 1967 χαρακτηρίσθηκε αρχαίο μνημείο (Ιεροί Ναοί Χριστιανικοί, Θρησκευτικοί χώροι). Αποτελεί αξιοθέατο και λειτουργεί την 29η Αυγούστου, ημέρα του Ιωάννου του Προδρόμου. Πραγματοποιούνται τριήμερες εκδηλώσεις από τον πολιτιστικό σύλλογο Ηράκλειτο με τίτλο « Προδρόμια» προς τιμή του Αγίου. Την ίδια ημερομηνία κορυφώνεται η εμποροπανήγυρη στο χωριό.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ
Πότε χτίστηκε ο Ναός είναι άγνωστο. Από μαρτυρίες κατοίκων του χωριού αυτός πρέπει να χτίστηκε γύρω στα 1850. Ο Παρθένιος (Επίσκοπος Κίτρους) γράφει για το Σπή ή Στουπή: Οι κάτοικοι διατηρούν μέσα στο χωριό έναν Ιερό Ναό των Τριών Ιεραρχών τον οποίον πριν λίγα χρόνια επισκεύασαν, και δύο ξωκκλήσια του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου όπου βρίσκεται και το νεκροταφείο του χωριού.
Ο ναός αυτός βρίσκεται δυτικά του χωριού σε απόσταση δέκα λεπτών χτισμένος σε λόφο κοντά σε πυραμιδοειδή κώνο από χώμα ο οποίος ονομάζεται Τούμπα. Επίσης στο Στουπί ανήκει και το ξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Η χρονολογία των ιερών εικόνων του Ναού των Τριών Ιεραρχών είναι προ 150 και 200 ετών. Στην αυλή της εκκλησίας υπήρχε πέτρινος μαντρότοιχος αρκετά ψηλός καθώς και δύο πέτρινα χτίσματα τα οποία έμεναν οι άποροι του χωριού και περιοδικά και ο ιερέας του χωριού.
ΞΩΚΛΗΣΙ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Είναι ένα εξωκλήσι που βρίσκεται βορειοανατολικά της Νέας Εφέσου. Στην ανατολική είσοδο του χωριού ( είσοδος από εθνική οδό) λίγο πριν περάσουμε την περιφερειακή τάφρο ένας δρόμος ασφαλτοστρωμένος μας οδηγεί σε ένα σύδενδρο από βελανιδιές. Μέσα σ? αυτό το μαγευτικό τοπίο του κάμπου του χωριού είναι χτισμένο το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου.
Πότε ακριβώς χτίσθηκε είναι άγνωστο. Από μαρτυρίες μπορούμε να υποθέσουμε ότι το εκκλησάκι υπήρχε και πριν από το 1900.
Σήμερα δυστυχώς το εκκλησάκι αυτό γκρεμίστηκε, πάρα πολλά δένδρα κόπηκαν χωρίς ποτέ κανένας αρμόδιος να εξηγήσει τον λόγο. Στην θέση του χτίσθηκε ένα νέο εκκλησάκι προς τιμή του Αγίου. Το σημερινό εκκλησάκι είναι χτισμένο στα ερείπια του παλιότερου ναού.
Από άποψης ρυθμού δεν παρουσιάζει κάποιο ξεχωριστό ενδιαφέρον. Είναι μονόκλιτη Βασιλική με δίκογχη στέγη καλυμμένη με κεραμίδια.
Γύρω από το εξωκκλήσι βρίσκονται ερείπια ενός ναού Δωρικού ρυθμού [Clarke 1812]. Γύρω από τον Ναό υπήρχαν ένα μεγάλο τρίγλυφο, ένας κίονας και τα υπολείμματα των θεμελίων του Ναού. Μέσα στα ερείπια βρέθηκαν τρεις επιγραφές. Η μία ανήκε σε ένα μνημείο που έστησε μια γυναίκα για τον άνδρα της.
Η παλαιότερη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου αυτά του 19ου αιώνα η οποία κατεδαφίστηκε πρόσφατα είχε στο εσωτερικό της, σύμφωνα με τις προφορικές μαρτυρίες, δύο μαρμάρινους κίονες, που συγκρατούσαν τον καβαλάρη της στέγης. Μετά την κατεδάφιση ο ένας από τους κίονες είχε μεταφερθεί ? μαζί με ένα άγραφο επιτύμβιο βωμό- στην πλατεία του κάτω χωριού. Στην τοιχοποιία της καμένης εκκλησίας ανιχνεύθηκαν οικοδομικά λείψανα από το Μνημείο των Ασπίδων του Δίου. Τελευταία βρέθηκαν επιτύμβιοι βωμοί και Δόμοι. Η συγκέντρωση ενός τόσο μεγάλου όγκου υλικών γύρω από ένα ταπεινό εξωκκλήσι έκανε τον αρχαιολόγο Μ.Μπέσιο να υποπτεύεται την ύπαρξη επιχωσμένης παλαιοχριστιανικής Βασιλικής στο σημείο αυτό.
Κάθε χρόνο, ανήμερα του Αγίου Γεωργίου, το συγκεκριμένο έθιμο που είναι αφιερωμένο στον έφιππο και τροπαιοφόρο Άγιο Γεώργιο αναβιώνει από τον σύλλογο «Το Στουπί». Πριν ξεκινήσουν οι αγώνες οι καβαλάρηδες περνούν μπροστά από το ξωκλήσι του Αϊ-Γιώργη και προσκυνούν την εικόνα του αγίου. Το έθιμο των ιπποδρομιών έχει γίνει θεσμός.
Στο προαύλιο βρέθηκαν κίονες και πλάκες με επιγραφές Ρωμαϊκής εποχής.
Ιερός Ναός των 7 Παίδων
Στην Νέα Έφεσο από τον σύλλογο Ηράκλειτο και με συνδρομές των μελών του συλλόγου χτίζεται το Σπήλαιο των Επτά Παίδων σε ανάμνηση του Σπηλαίου που βρίσκεται στην αλησμόνητη πατρίδα την Έφεσο (Κιρτζιτζές).
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΠΤΑ ΠΑΙΔΕΣ
Στα μέσα του 3ου αιώνα μ.Χ., όταν ο αυτοκράτορας Δέκιος άναψε το καμίνι των διωγμών και χωρίς καμιά διάκριση βασάνιζε και σκότωνε νέους και γέρους, τότε οι επτά παίδες, Μαξιμιλιανός, Ιάμβλιχος, Διονύσιος, Εξακουστοδιανός, Μαρτινιανός, Αντωνίνος και Κωνσταντίνος, για να μην αρνηθούν την πίστη τους, αφού διαμοίρασαν τα υπάρχοντά τους στους φτωχούς, έφυγαν από την πόλη και κρύφτηκαν σε κάποια σπηλιά μέχρι να πάψει ο διωγμός.
Επειδή όμως ο κίνδυνος ολοένα και πλησίαζε την κρυψώνα τους, προσευχήθηκαν όλη τη νύκτα να πάρει ο Θεός τις ψυχές τους χωρίς να πέσουν στα χέρια του Δεκίου. Ο Θεός άκουσε τη δέησή τους και το πρωί κοιμήθηκαν χωρίς να ξυπνήσουν.
Μετά 194 χρόνια, επί Θεοδοσίου του Μικρού, στην Έφεσο κάποια αίρεση διακήρυττε ότι δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών. Εκείνη λοιπόν την εποχή, κάποιο παιδί στην αγορά της Εφέσου ψώνισε ψωμί με το νόμισμα της εποχής του Δεκίου. Αυτό προκάλεσε έκπληξη. Πήραν λοιπόν το παιδί και το ανέκριναν. Κατόπιν πήγαν στη σπηλιά και βρήκαν και τα υπόλοιπα παιδιά ζωντανά. Τότε όλοι κατάλαβαν ότι είναι θαύμα Θεού για να αποδειχθεί ότι θα γίνει ανάσταση νεκρών, και δικαίων και αδίκων. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους την 4η Αυγούστου.